BİR İDAM MAHKUMUNUN SON GÜNÜ

Kitap adı: Bir İdam Mahkumunun Son Günü   

Yazar adı: Victor Hugo

Orijinal adı: Le Dernier Jour D'un Condamne   

Ülke: Fransa              

Özgün dili: Fransızca  

Anadilinde 1. Baskı: 1829 

Okuduğum baskı: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 19. Baskı, Temmuz 2019, 

Çeviri: Volkan Yalçıntoklu  

Sayfa Sayısı: 77   

* Bir idam mahkumunun son günü... Ne zaman ve nasıl öleceğini bilen biri, bir de esaret altında iken, son altı haftasını nasıl geçirir? Halk denilen o kalabalık kitle nasıl da tiyatral bir seyir zevki edinimi isteği içinde ve iç dünyasında da kalabalık bir eğlence açlığı ile doluşur bu idamı seyre? Başrollerini capcanlı bir insanın, bir celladın ve bir giyotinin paylaştığı bu sahnenin perde arkasında yaşananları anlatıyor bu kitap bize. Saat dört...  ✉ *

BOĞULMAMAK İÇİN

Kitap adı: Boğulmamak İçin   

Yazar adı: George Orwell

Orijinal adı: Coming Up for Air  

Ülke: İngiltere              

Özgün dili: İngilizce 

Anadilinde 1. Baskı: 1939

Okuduğum baskı: Can Yayınları, 13. Baskı, Ekim 2018, 

Çeviri: Suat Ertüzün  

Sayfa Sayısı: 254  

George Orwell'ın bu kitabı sanırım tekrar dönüp okuyacağım nadir kitaplardan biri olacak, nadir diyorum çünkü çok sevdiğim kitapları bile ikinci kez okuma adetim yok denecek kadar azdır fakat Boğulmamak İçin, okurken tadı damağımda kalan bir roman oldu. Yazarın kitaptaki yazım şekli, üslubu, George Bowling isimli baş karakterin ağzından okuyucuya karşı hitap eden bir dille yazılmış kendine has tarzı, göbeğiyle dalga geçerken komik fakat gerçekçi bir tavır takınması, hayat böyledir işte şeklindeki yaklaşımı, kitabın konusu ve olay örgüsünden çok daha fazla keyif almamı sağladı okurken. Baş kahramanımız Geroge Bowling hem 1. ve hem de 2. Dünya Savaşı'nı görüyor, daha doğrusu 2. Dünya Savaşı'nı göreceği sıralarda hikaye sonlanıyor fakat ilkinden ötürü 2. kez dünya savaşı çıkmasına karşı olan beklenti ve endişesi, buna karşın hayatta kalmasını sağlayan vurdumduymaz görünümlü komik tarafı, tuhaf olaylara olağan yaklaşımları, olağan olaylara ise sağ duyulu ve tuhaf denilebilecek derecede sakin yaklaşımı, bu karakterin baştan sona hayatını okumayı akıcı bir kitap okuma zevkine dönüştürüyor.   

PİEDRA IRMAĞI'NIN KIYISINDA OTURDUM AĞLADIM

Kitap adı: Piedra Irmağı'nın Kıyısında Oturdum Ağladım

Yazar adı: Paulo Coelho

Orijinal adı: Na margem do rio Piedra eu sentei e choeri

Ülke: Brezilya              

Özgün dili: Portekizce

Anadilinde 1. Baskı: 1994 

Okuduğum baskı: Can Yayınları, 47. Baskı, Ekim 2018 

Çeviri: Aykut Derman  

Sayfa Sayısı: 216     

 

Piedra Irmağı'nın kıyısına oturup yaşadıklarını ve hissettiklerini anlatır, genç bir kadın olan Pilar. Kitabın başında bu detayı verdikten sonra yaşadığı o dolu ve ilginç bir haftayı okumamız için öykünün içine atar bizi yaza. Biz de onu okuruz kitap boyunca: 

Pilar, Zaragoza'da standart bir hayat yaşayan, kendi başına ayakta kalma çabası içinde koşturan güçlü ve görece de yalnız bir kadındır. Kurumsal birtakım sınavlara hazırlanırken, yıllardır sürekli mektuplaştığı çocukluk arkadaşından bir davet mektubu alır, yapacağı konuşmaya dinleyici olarak gitmek için izin alıp Madrid'e gider...      

DELİFİŞEK

Kitap adı: Delifişek

Yazar adı: José Mauro de Vasconcelos

Orijinal adı: Doidâo  

Ülke: Brezilya          

Özgün dili: Portekizce

Anadilinde 1. Baskı: 1969

Okuduğum baskı: Can Sanat Yayınları, 40. Baskı, Şubat 2018, 

Çeviri: İnci Kut 

Sayfa Sayısı: 85 

 

José Mauro de Vasconcelos'un Şeker Portakalı, Güneşi Uyandıralım ve Delifişek isimli kitaplarından oluşan serinin sonuncusudur Delifişek.   

- Şeker Portakalı'na buradan ulaşabilirsin.

- Güneşi Uyandıralım'a buradan ulaşabilirsin.

 

************

"Birazcık sevecenlik delikanlılık çağında onu kurtarabilirdi." (Sayfa 9)                                                                                                                                    "Ona göre, ruhsal bir davranışı ve ahlaki bir amacı ortaya koyan bir kitabın dokunulmazlığı vardır; her iki öğe de var olduğu zaman, bütün geri kalanlar, bazen edebi bir bahaneyle yazılmış bir konu, bir öykü, bir olay olmaktan öteye gidemez." 

(Sayfa 13: HEYDEE M. JOFRE BARROS) 

************

Çocukluğunda şeker portakalı fidanı ile tanıdığımız, ergenliğinde yaramazlıkları ve yüreğindeki arkadaşı ile okumaya devam ettiğimiz Zeze'nin artık genç bir delikanlı olduğunu her sayfayı çevirişimde hayretle izledim çünkü ilk iki kitap arasındaki geçişten daha keskindi Zeze'nin olgunluğu veyahut olaylara yaklaşımı. Artık 19 yaşında olan Zeze'nin aşık oluşu, gelecek kaygısı, babası ile arasındaki iletişimin bir yandan naif bir yandan fedakarlık içeren derinliği, sevdiği şeyleri keşfeden bu genç delikanlının onlarla babası uğruna vedalaşması ve hayatına gerçekçi bir yön vermek için girdiği arayış... İşte, Delifişek bize bunları sunuyor, Vasconcelos'un kendine has o tipik anlatımıyla.     

GÜNEŞİ UYANDIRALIM

Kitap adı: Güneşi Uyandıralım

Yazar adı: José Mauro de Vasconcelos

Orijinal adı: Vamos Aquecer o Sol 

Ülke: Brezilya          

Özgün dili: Portekizce

Anadilinde 1. Baskı: 1968

Okuduğum baskı: Can Sanat Yayınları, 72. Baskı, Şubat 2018, Çeviri: Aydın Emeç 

Sayfa Sayısı: 273 

José Mauro de Vasconcelos'un Şeker Portakalı, Güneşi Uyandıralım ve Delifişek isimli kitaplarından oluşan serinin ikincisidir Güneşi Uyandıralım. 

- Şeker Portakalı'na buradan ulaşabilirsin.  

- Delifişek'e buradan ulaşabilirsin. 

"Akrabalığı oluşturan yalnızca kan bağları değil, aynı zamanda yürek ve akıl bağlarıdır." 

MONTESQUIEU 

****************

Zeze ergenlik döneminde ve son derece yaramazdır. Nerdeyse tüm sayfalarda Zeze'nin başına açtığı dertleri, haylazlıkları ve hayal dünyasında yaşananları okuduğumu söylemek pek de yanlış olmayacaktır fakat öte yandan iç dünyasında hayata inanılmaz geniş bir pencereden bakan bir çocuktan bahsediyoruz; o yaşlardaki bir çocuğun önceliklerini anlamak çok güç olmasa gerek fakat hayatı nasıl yorumladığını algılamak ve yorumlamak, Şeker Portakalı'ndaki daha küçük Zeze'nin ve Delifişek'teki delikanlı Zeze'nin aklından geçenleri tahmin etmekten  daha karışık bir mesele bence. Şöyle bir düşünsenize, hangimiz tam o ergenlik zamanlarındaki hareketlerimizin mantığını açıklayabiliriz şimdi, 11 yaşından 19 yaşına kadarki dönemden bahsediyorum.   

KÖRLÜK

Kitap adı: Körlük

Yazar adı: José SARAMAGO

Orijinal adı: Ensaio sobre a cegeira

Özgün dili: Portekizce

Anadilinde 1. Baskı: 1995          

Okuduğum baskı: Kırmızı Kedi Yayınevi, 28. Basım, Şubat 2021, 

Çeviri: Işık ERGÜDEN 

Sayfa Sayısı: 331

"Bakabiliyorsan, gör. Görebiliyorsan, fark et." Nasihatler Kitabı  

(Giriş yazısı)  

"Usta yazarın belki de en etkileyici yapıtı olan, sinemaya da uyarlanmış Körlük, toplumsal yaşamın nasıl bir vahşete dönüşebileceğini müthiş bir incelikle gözler önüne sererken, insana dair son umut kırıntısını da bir kadının tek başına örgütlediği dayanışma ve direniş örneğiyle sergileyen unutulmaz eserler arasında yerini almıştır." (Arka Kapak Yazısı)        

************************************

2020-2022 yılları arasında dünyada corona salgını olmuştu, hatırlarsınız, gerçi her yüzyılda bir insanlık tarihinde olur böyle şeyler derler, bu roman da bir salgını konu alıyor, insanların bir anda kör olduğu fakat karanlık değil bembeyaz bir aydınlık gördüğü bir körlük, körlük için görmek fiilini kullanmadan bir tarifte bulunamamak biraz manidar oldu gerçi. Her neyse, konu bir çeşit salgın evet, hastalık da körlük fakat kitap bundan çok daha fazlası ya da bu romanın esas anlattığı değerler için bu salgın yalnızca kitabın ihtiyacı olan konudan başka bir şey değil bence. Bazen yazarın söyleyecek sözleri vardır, bunlar için gerçek veya mecazi bir konu yaratması gerekir, metafor veya somut olaylar silsilesinin arasında gömer bu değerleri, işte bu kitap da tam olarak bunu hissettiriyor okurken; yani en azından benim "gördüğüm" bu :)      

 

EMPATİ

Kitap adı: Empati

Yazar adı: Adam Fawer

Orijinal adı: Empathy (Gnosis) 

Özgün dili: İngilizce

Anadilinde 1. Baskı: 2008 

Okuduğum baskı: April Yayıncılık, 43. Basım, Şubat 2018

Çeviri: Murat Kayı 

Sayfa Sayısı: 689

Elijah, Winter ve Stevie, kitabı bitirip kapattığımda hala bir şeylere inanmaktan vazgeçmememi sağlatan bir gülümsemeye neden üç kahraman... Neden derseniz nedeni burada yazdığım olay örgüsünde değil, satır aralarında saklı. Bu yüzden Empati kitabını okumanızı tavsiye ediyorum. Belki empant değiliz ama her beyindeki elektromanyetik frekansın eşsiz olduğunu unutmayın. Bu da her bireyin eşsiz olduğu manasına gelir. Demek ki özel güçlerimiz olmasa da biz de empantların yaptığını belli bir dereceye kadar yapabiliriz belki.  Kim bilir...     

BİR KUZEY MACERASI

Kitap adı: Bir Kuzey Macerası

Yazar adı: Jack London

Orijinal adı: An Odyssey of the North 

Özgün dili: İngilizce

Anadilinde 1. Baskı: 1900

Okuduğum baskı: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 5. Basım, Ocak 2019

Çeviri: Levent Cinemre 

Sayfa Sayısı: 51 

"Aklımızın almayacağı şeyler vardır. Adalet duygumuzu aşan şeyler. Bu işin doğrusunu yanlışını biz söyleyemeyiz, bizim yargımız burada işlemez." (Son sayfa...) 

Jack London'un genellikle kuzeyde geçen macera dolu yazılar kaleme aldığını düşünürsek bu hikaye de yazarın ismini bilmesek de Jack London'un kalemi dedirtiyor fakat "Bir Kuzey Macerası", içiçe hikaye barındırması sebebiyle Stefan Zweig'ın kısa novellalarını da andırıyor bence. Stefan Zweig da kurulu bir düzenin içine aniden gelen bir karakterin başından geçenleri anlatmasıyla öykü içinde öykü derleme konusunda en öncü yazarlardan biri kuşkusuz. Jack London'un bu kısa hikayeisnde de bu tadı almak, hele ki Jack London'un gezgin hikaye mantığı ve kendine has dinlendirici ve okurken kitaba dalıp gitmemizi sağlayan sürükleyici üslubunu serpiştirince satırlara, ortaya muazzam bir hikaye çıkmış. 

************